Położenie w Gminie Radków

Powrót do sekcji
Mapa Radkowa

Radków - miasteczko leżące u podnóża
Gór Stołowych. Przez środek tej malowniczej doliny przepływa
Pośna (Niemcy ją nazywali Rwąca). Od południowego zachodu góruje nad miastem charakterystyczny masyw
Szczelińca (919 m. n. p. m.) a od południa
Radkowskie Skały i
Mnich (523 m. n. p. m.). Od północy wznosi się
Kowalik (453 m. n. p. m.), z którego roztacza się piękny widok na
Radków, polskie i czeskie
Góry Stołowe.
W
Radkowie do dziś zachował się średniowieczny układ miasta z zabytkowym śródmieściem otoczonym murami obronnymi. Na rynku znajdują się zabytkowe kamieniczki oraz renesansowy ratusz. Godny uwagi jest również kościół św. Doroty z 1570 roku oraz stary młyn z przełomu XIX i XX w.
Herb miasta
Najstarsza wersja pochodzi z pieczęci dokumentu z 1520 r., przedstawia ona mur miejski z blankami, otwartą bramą pośrodku, nad murem trzy wieże z oknami. Najwyższa wieża znajduje się po środku, wszystkie zakończone są trójkątnymi dachami. Treść obecnego herbu miasta nie uległa ważniejszym zmianom w stosunku do jego najstarszego wizerunku.
Historia:
Pierwsza wzmianka o osadzie nad
Pośną pochodzi z 1290 r., nazywa ją
Wunschelburg i wielu uczonych, głównie niemieckich, uważa, że jest to najstarsza nazwa
Radkowa. Historycy twierdzą, że pochodzenie nazwy miasta oznacza „
miasto Wacława”, ponieważ to Wacławowi IV, królowi Czech przypisuje się założenie miasta. Obecna miejscowość
Radków ma swoje pochodzenie w poprzednich: Hradek i Gródek. Znaleziska archeologiczne wskazują na bardzo dawne początki osadnictwa, które wiązało się z przechodzącą tam najkrótszą drogą handlową, która łączyło
Kłodzko z
Broumovem.
W dniu 22 czerwca 1418 roku, król Wacław odnawia wszystkie dawne przywileje oraz nadaje Radkowowi pełne prawa miejskie i status miasta królewskiego. Łask tych mieszczanie nie otrzymują za darmo, bowiem własnym wysiłkiem i kosztem wznieśli obwarowanie miejskie: mury, bramy i fosy. Obwarowania miasta poprawiało bezpieczeństwo ludności, ale nie było bardzo imponujące o czym świadczy przekroczenie murów przez husytów w 1425 r.
Radków powoli stawał się lokalnym centrum rzemiosła i handlu. Dokumenty historyczne wymieniają: piekarzy, rzeźników, szewców, piwowarów, młynarzy, sukienników czy też murarzy. Przez
Radków szedł szlak handlowy z
Kłodzka do
Broumova, dzięki któremu pojawiali się w
Radkowie kupcy z całych Czech i ze Śląska.
Kolejny rozkwit rzemiosła i handlu przypadł na XVI r., kiedy to nadane przywileje otrzymali sukiennicy, hodowcy, szewcy, kowale i krawcy.
Wizyty sławnych ludzi
Kolejny rozkwit miasta przypada na XVIII w. Kiedy to do
Radkowa przybyły sławne osoby. Wśród nich był wybitny pisarz niemiecki
Jan Wolfgang Goethe. 26 sierpnia 1790 r. wyruszył on z Wrocławia w kierunku hrabstwa kłodzkiego. 28 sierpnia przybył do
Radkowa. Jako, że pisarz interesował się geologią, celem jego pobytu było zwiedzenie miejscowego kamieniołomu i zbadanie wydobywanych tu skał. Goethe był zachwycony i uznał okolice
Radkowa za najpiękniejsze miejsce w hrabstwie, a tutejsze złoża piaskowca ciosowego ocenił jako najciekawsze na Śląsku. Zachował się dokładny opis kamieniołomu, który Goethe podyktował swemu kamerdynerowi Goetzowi. Opis ten zawierał dokładne dane geologiczne i mineralogiczne. Niemiecki pisarz zauważył wtedy mało znany minerał – nefryt, którego kilka kawałków znalazł pod
Radkowem. Dzięki Goethemu kamień ten stał się później popularny wśród niemieckich jubilerów. Autor Fausta odbył kilka wycieczek konnych w
Góry Stołowe, próbował też wejść na
Szczeliniec ale ostatecznie zrezygnował. Z pobytem Goethego w
Radkowie wiąże się też opowieść o jego odpoczynku pod lipą na Rynku. 30 sierpnia Goethe opuścił
Radków udając się w kierunku
Broumova.
Prawie dziesięć lat później, dokładnie 25 sierpnia 1800 r. w
Radkowie gościł
John Quincy Adams, amerykański dyplomata, późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych, wtedy ambasador tego Państwa w Prusach. Celem jego wyprawy w te strony był
Szczeliniec, sławna wtedy „Stodoła”. Poza wyprawą na najwyższy szczyt
Gór Stołowych, z którego oglądał wschód Słońca i piękną panoramę hrabstwa. Przyszłego prezydenta zainteresował hejnał odgrywany w
Radkowie co godzinę, który przypomniał mu rodzinne strony. Wizyty te można uznać za zapowiedź późniejszego zainteresowania okolicami
Gór Stołowych i
Radkowa.
Ten szereg skał rozciąga się na
osiem lub dziewięć mil angielskich,
zaczyna się i kończy tak nagle,
że wygląda jak korona na szczycie góry ...
John Quincy Adams
W związku z rozwojem
Radkowa, w XIX wieku dokonano całkowitego rozbioru murów miejskich, co umożliwiło dalszą rozbudowę miasta. W połowie XIX wieku, miasto uzyskało połączenie z drogami bitymi z sąsiednimi miejscowościami. Najpóźniej (1867-1870) powstała droga w
Góry Stołowe zwana też
Szosą Stu Zakrętów.
W 1886 roku w
Radkowie powstał oddział
Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (Glatzer Gebirgsverein - GGV). Oddział ten skupiał aktywną grupę działaczy, których celem było stworzenie podstaw bazy turystycznej
Radkowa. Były to głównie szlaki turystyczne, m.in. promenada spacerowa prowadząca z
Radkowa do wodospadów
Pośny, droga nad wodospadami. Ważnym przedsięwzięciem była regulacja Pośny, polegająca na przekopaniu w niektórych miejscach nowego koryta, wzniesieniu sztucznych wodospadów i spiętrzeń wody. Uruchomiono także restauracje obsługujące ruch turystyczny.
Radkowski potok, autor: Bogdan Nikadon
Kolej Stołowogórska
W 1903 roku podjęto decyzję o budowie linii kolejowej do
Radkowa. Liczono głównie na ruch turystyczny do
Gór Stołowych i pielgrzymów podążających do
Wambierzyc. Roboty przy 8 km trasie rozpoczęły się 15 marca 1903 r. Mimo przeszkód związanych z pogodą oraz budową wiaduktu w Ratnie Dolnym, w dniu 27 listopada 1903 r trasa była już gotowa. 1 grudnia 1903 roku miał miejsce pierwszy oficjalny i uroczysty przejazd ze
Ścinawki Średniej do
Radkowa.
Linia Stołowogórska wydatnie przyczyniła się do rozwoju
Radkowa jako ośrodka wypoczynku i rekreacji.
Władze
Radkowa dostrzegały, że przyszłość miasta należy widzieć w jego walorach krajoznawczych. Rozbudowano bazę wypoczynkową i usługową, miasto dążyło do uzyskania statusu kurortu. W 1928 roku podjęto decyzję o budowie nowoczesnego kąpieliska. Rozpoczęta w 1929 r. inwestycja zakończyła się w połowie następnego roku. W jej wyniku powstał jeden z najpiękniejszych i najnowocześniejszych kompleksów wypoczynkowych , połączony z miastem zmodernizowaną drogą. 1.07.1930 r. nastąpiło uroczyste otwarcie ośrodka połączony z szeregiem imprezami pływackich.
Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych udało się zrealizować inicjatywę, która podniosła rangę
Radkowa, jako ośrodka turystycznego. Był to
Zalew Radkowski, oddany do użytku w 1973 r. Na
Cervenohorskym Potoku, na powierzchni 14 ha, głównie dzięki funduszom KWK Nowa Ruda, powstał zalew oraz kompleks domków kempingowych i hotel. W najbliższej okolicy uruchomione inne ośrodki wczasowe.
Kolejną inicjatywą zwiększającą potencjał regionu było utworzenie w
Górach Stołowych parku narodowego. W 1983 r. w Radkowie, odbyła się zorganizowana przez Ligę Ochrony Przyrody, konferencja naukowa na ten temat. Po 10 latach
Park Narodowy Gór Stołowych powstał, a jego centrum znalazło się w
Kudowie Zdrój. W 1992 r.
Gmina Radków weszła w skład Konsorcjum Turystyczna Szóstka. Które skupiało 6 gmin położonych na terenie
Gór Stołowych:
Duszniki,
Kudowę,
Lewin,
Szczytną,
Radków i
Polanicę. Efektem współpracy były wspólne działania w dziedzinie promocji gmin. W
Radkowie w ramach Turystycznej Szóstki działał ośrodek informacji turystycznej, wydano wiele folderów i przewodników.
Obecnie w Radkowie działa
Punkt Informacji Turystycznej.
Zobacz fotografie:
Wypoczynek w Radkowie
Zobacz także:
Noclegi Radków,
Mapa Radkowa,
Gmina Radków - miejscowości
Opracowano na podstawie książki
U podnóża Gór Stołowych, Historia miejscowości Gminy Radków, autor: Tadeusz Bieda.